Je gaat het pas zien als je het doorhebt

Uitgegeven door Stichting Historisch Centrum Amsterdam-Noord 2021, 180 pagina’s, rijk geïllustreerd, ISBN 9789464065787.

In februari 2019 ontdekte het Historisch Centrum Amsterdam-Noord (HCAN) het bijzondere interieur van het voormalige melkwinkeltje Begoniastraat 6 huis: bijna alle gebruikssporen van 100 jaar bewoning en winkel-/bedrijfsvoering zijn daarin als door een wonder bewaard gebleven.

De Oostzaanse melkslijter Albert Lust(1887-1984) en zijn vrouw Grietje van Vuure waren de eerste uitbaters van de winkel. Na het vertrek van Albert in 1927, bleef de melkwinkel nog tot in de jaren ’30 in de familie. Vanaf de vroege jaren ’60 werd de melkwinkel onder uitbater Jan de Keijzer steeds meer een kruidenierszaak. De laatste decennia fungeerde de winkelruimte als bedrijfsruimte bij een boekbinderij.

Behalve de indeling, dateren ook veel interieuronderdelen nog uit de bouwtijd: de terrazzovloer in de winkel en in de gang, de tegeltjes langs de wanden, de paneeldeuren die, net als de trap, van oorsprong mosgroen waren geschilderd, het schouwtje in de woonkamer waar de potkachel stond, de resten van het destijds chique bloemenbehang. Dit alles is niet ‘gaaf’ meer, in de zin dat je wel kunt zien dat het intensief gebruikt is. Maar juist in die gebruikssporen, of dat ‘patina’ zoals we dat noemen, schuilt het bijzondere verhaal van 100 jaar wonen en werken.

Het is vermoedelijk nog het enige, in elk geval het meest ongerepte stukje interieur in de buurt die de Amsterdamse architect Jan Ernst van der Pek (1865-1919) ontwierp. Het winkeltje ligt in de eerste bouw waarvan de definitieve bouwtekeningen door Van der Pek zelf zijn ondertekend. Hij heeft op de bouw van dat eerste stuk van de buurt mogelijk nog zelf toegezien, voor hij op 23 maart 1919 plotseling overleed.

Dit unieke stukje Noord werd bedreigd door plannen voor een grondige renovatie. In juli 1919 werd daarom een monumentenstatus aangevraagd voor het interieur van Begoniastraat 6 huis door de Stichting monumenten in Amsterdam-Noord (SMAN). Daardoor werd er voorlopig geen omgevingsvergunning voor het slopen en verbouwen van 6 huis afgegeven. Pas op 3 november 2020 nam het Dagelijks Bestuur van Stadsdeel Amsterdam-Noord een beslissing: het interieur van Begoniastraat 6 huis is nu aangewezen als gemeentelijk monument.

Frits Prior verzamelde foto’s en reconstrueerde het verhaal van Begoniastraat 6 huis in het boek Je gaat het pas zien als je het doorhebt. Begoniastraat 6 huis. Gemeentelijk monument.

€ 15.00